۷ شرط که طراحان حرفه ای باید در پروژه طراحی های خود رعایت کنند تا با مشتری به مشکل نخورند
از سری مقالات آموزش طراحی لوگو به صورت تخصصی
احتمالا، همین الان، یک مشتری جدید دارید و برای شروع آماده هستید. به شما تبریک می‌گویم! انجام یک پروژه جدید برای هر طراح خلاق، واقعا یک لحظه هیجان انگیز به شمار می‌آید. قبل از اینکه قراردادی را امضا بزنید، باید مطمئن شوید که هم شما و هم مشتریتان با هم اتفاق نظر دارید و در طول مدت انجام پروژه هم به همین شکل باقی می‌مانید.
جهت دانلود نمونه قرارداد طراحی لوگو و خدمات گرافیکی به انتهای مقاله مراجعه کنید
یک پروژه طراحی جدید می‌تواند زمینه برقراری روابط کاری طولانی مدت و ارجاع مشتری را فراهم کند و به شما در رونق کسب و کارتان هم کمک کند. حتی، با تجربه ترین طراحان هم با یک سری از موانع روبرو می‌شوند. کدورت‌ها به دلایل مختلفی ایجاد می‌شوند؛ از افزودن کارهای جدید به پروژه و اصلاحات پشت سر هم گرفته تا تأخیر در ارائه بازخورد یا اختلاف نظر با مشتری.
مهم این است که برای حفظ زمان و روابط کاری خودتان، حد و حدودها را از قبل تعیین کنید. وقتی پروژه از شرایط مشخصی برخوردار باشد، هر زمان که مشکلی هم بوجود بیاید، هم شما و هم مشتریتان می‌توانید به راحتی مشکلات را حل کنید. با مشخص کردن این انتظارات، هر دو طرف می‌دانند که چه زمانی “نه” بگویند، اینکه چه زمانی مشتری باید پول بیشتری بپردازد و حتی چه زمانی باید پروژه را به کل رها کنید.
در این مقاله، در مورد ۷ شرط مهم توضیح می‌دهیم که طراحان باید قبل از شروع پروژه، با مشتری خود در مورد آنها توافق کنند. این ۷ شرط عبارتند از:
- موارد قابل تحویل
- فرمت فایل
- محدودیت تجدید نظر و اصلاح
- جدول زمانی
- هزینه ها و ساختار پرداخت
- فسخ و ابطال
- محرمانگی
حالا بیایید شروع کنیم!
۱. در مورد موارد قابل تحویل بحث کنید
معمولا، خود مشتری خلاصه‌ای از پروژه را برای شما ارسال می‌کند. اما آیا هر دو طرف به جزئیات هم توجهی کرده‌اید؟ شما باید تعداد طرح‌ها و تغییراتی که قرار است در یک پروژه تکمیل شوند را به طور دقیق مشخص کنید.
موقعیت شماره ۱: فرض کنید که مشتری شما یک لوگو می‌خواهد. چه انتظاراتی از شما دارد؟
امروزه، بسیاری از برندها از طیف گسترده‌ای از لوگوهای آماده برای دارایی‌های دیجیتال و فیزیکی خود برخوردار هستند. آیا مشتری برای اطمینان از خوانایی، به اندازه‌های مختلفی از یک لوگو نیاز دارد؟ چند تا گزینه رنگی می‌خواهد؟ آیا به تایپوگرافی و نشان هم نیاز خواهد داشت؟ جزئیات اضافه‌ای مثل الگوها، موکاپ‌ها، مشخصه‌های برند یا انیمیشن‌ها چطور؟ آیا فکر می‌کند که راهنمای برند هم در آن لوگو گنجانده شده است؟
ممکن است مفهوم “پروژه لوگو” در ذهن شما و مشتری، بسیار متفاوت با یکدیگر باشد؛ بخاطر همین مسئله، مهم است که از همان اول، بر سر این انتظارات با یکدیگر توافق کنید.
با مشخص کردن موارد قابل تحویل پروژه می‌توانید هر کار اضافه‌ای را مشخص کرده و هزینه آن را هم دریافت کنید. داشتن لیستی از موارد قابل تحویل به شما کمک می‌کند تا بعداً از افزودن کارهای جدید به پروژه جلوگیری کنید.
۲. در مورد فرمت‌های فایل با یکدیگر توافق کنید
سوء تفاهم در مورد فرمت‌های فایل واقعاً می‌تواند کارهای طراحان را عقب بیندازد؛ مخصوصا اگر مرحله آخر پروژه باشید. حتما در مورد فرمت‌های فایل مورد نیاز با مشتری خود صحبت کنید.
موقعیت شماره ۲: فرض کنید که با یک مشتری کار می‌کنید که سود چندانی برای شما به دنبال ندارد و از شما یک قالب بروشور قابل ویرایش می‌خواهد. شما و مشتریتان تمام بازبینی‌ها و اصلاحات را انجام داده‌اید و حالا آماده اید تا پروژه را تمام کنید.
یک فایل Adobe InDesign قابل ویرایش را برای مشتری ارسال می‌کنید و فاکتور نهایی را هم آماده می‌کنید. اما مشتری با شما تماس می‌گیرد و می‌گوید که کاملا گیج شده است. بعد از چند دقیقه متوجه می‌شوید که مشتری شما Adobe Suite ندارد و انتظار داشت که بروشور نهایی در قالب مایکروسافت ورد باشد، زیرا این همان برنامه‌ای است که طرز کار با آن را بلد است. شما هم فورا دست به کار می‌شوید و بروشور را در قالب فایل ورد در می‌آورید تا مشتری بتواند از آن استفاده کند.
بعضی از مشتریان در زمینه طراحی گرافیک مهارت کافی ندارند و ممکن است برای بدست آوردن اطلاعات در مورد فرمت‌های فایل مورد نیاز خود، به راهنمایی شما نیاز داشته باشند. از آنها بپرسید که از کدام برنامه‌های طراحی استفاده می‌کنند، آیا فایل باید قابل ویرایش باشد و اینکه پس از اتمام طرح، قصد دارند چه کاری را با آن انجام دهند. این اطلاعات به شما کمک می کند تا بتوانید بفهمید که مشتری شما به چه نوع فرمتی نیاز دارد و از ایجاد هر گونه مشکل در خصوص تغییر فرمت در آخر پروژه هم جلوگیری می‌کند.
۳. حداکثر تعداد بازبینی و اصلاح را داشته باشید
هر طراحی، یک خاطره تلخ دارد که در آن، مشتری، پشت سر هم، درخواست بازبینی و اصلاح می‌کند.
طراحان هم می‌توانند کمال گرا باشند، اما باید بدانید که همه ما محدودیت‌هایی داریم؛ مخصوصا وقتی درگیر نظرات مشتری می‌شویم. بهتر است حد و حدود را مشخص کنیم. مشتری شما به دستورالعمل‌های واضحی نیاز دارد تا به طور دقیق بفهمد که چگونه با شما کار کند.
صحبت کردن در مورد فرآیند بازنگری به مشتری کمک می‌کند تا انتظارات شما از بازخورد خودشان را در طول پروژه درک کنند. برای مشتری توضیح دهید که چه تعداد طرح پیشنهادی در قیمت گذاری پروژه شما گنجانده شده است و اینکه چه تعداد بازخورد و بازبینی را ارائه خواهید داد.
برای تاکید بر روی این نکته، می‌توانید برای تجدید نظرهای اضافه، هزینه اضافه‌ای را در نظر بگیرید. با تنظیم حداکثر تعداد تجدید نظر، مشتری هم می‌فهمد که باید بازخوردهای خود را به شکل هدفمندانه‌ای ارائه دهد (این امر شما را از مشکل تغییرات بی‌انتهای طراحی نجات می‌دهد.)
با اینکه که ارائه یک تغییر اضافه می‌تواند حرکت خوبی باشد، ولی مهم است که بدانید در چه جایی باید محدوده تعیین کنید و اینکه چگونه برای وقت خود ارزش قائل شوید.
۴. جدول زمانی
وقت طلاست؛ مخصوصا وقتی که بر روی یک پروژه طراحی کار می‌کنید. اگر در مورد جدول‌های زمانی با مشتری به توافق نرسید، پروژه هم به راحتی از مسیر خارج می‌شود. ناهماهنگی در خصوص موعد مقرر، برنامه‌های کاری و تخمین زمان می‌تواند همه چیز را خراب کند.
بنابراین، اطمینان حاصل کنید که درک روشن و واضحی از مدت زمان انجام پروژه دارید و اینکه برآوردهای شما هم مطابق با انتظارات مشتری هستند.
وقتی وارد بازخورد و بازبینی می‌شوید، ممکن است متوجه شوید که انجام پروژه، خیلی بیشتر از آنچه که شما یا مشتریتان انتظار داشتید، وقت شما را می‌گیرد. حالا، فرصت خوبی برای مذاکره مجدد در مورد هزینه‌ها است، اما فقط در صورتی که هر دو طرف متوجه شده باشید که پروژه از چارچوب تعیین شده خارج شده است.
سوالاتی که در هنگام شروع پروژه باید از خودتان بپرسید:
- این پروژه چه زمانی به طور رسمی آغاز می‌شود؟
- این پروژه چه زمانی باید تکمیل شود؟ آیا این پروژه به موقع تکمیل می شود؟
- این پروژه چقدر زمان بر است؟ انتظار می رود که این پروژه چقدر زمان ببرد در بدترین حالت ممکن؟
- رویدادهای مهم این پروژه چه چیزهایی هستند؟ موعد تخمینی هر رویداد مهم؟
- هر بازنگری چقدر زمان می‌برد؟
- آیا مشتری انتظار دارد در زمان‌های خاصی در دسترس باشید؟ آیا ساعات کاری مشخص یا برنامه کاری خاصی وجود دارد؟
با پرسیدن این سوالات از خودتان، درک واضح‌تری از محدوده پروژه و نحوه قیمت گذاری بدست می‌آورید. هنگامی که می‌خواهید با مشتری در مورد زمان تخمینی صحبت کنید، باید آماده باشید تا در صورت لزوم، گفتگوهای چالش برانگیزی داشته باشید.
به عنوان مثال، اگر مشتری شما در زمینه ارائه بازخورد عملکرد کندی دارد، می‌توانید توضیح دهید که تأخیرهای آنها در ارائه بازخورد، چگونه می تواند بر روی رویدادهای مهم پروژه و تاریخ تحویل تأثیر منفی بگذارد.
اگر مشتری شما درخواست تغییرات گسترده‌ای در طراحی دارد، می‌توانید به آنها اطلاع دهید که انجام پروژه، بیشتر از آنچه که در ابتدا تخمین زده شده بود، زمان می‌برد (البته این فرصت خوبی برای مخالفت با درخواست‌های مشتری یا مذاکره مجدد با او در مورد هزینه است.)
هزینه ها و ساختار پرداخت
وقتی که موارد قابل تحویل و جدول زمانی را تعیین کردید، می‌توانید به ساختار پرداخت پروژه فکر کنید.
لیست موارد قابل تحویل طراحی را بررسی کنید. قیمت هر کدام چقدر است؟ سپس، به جدول زمانی خودتان نگاه کنید. این پروژه چقدر زمان می برد و ارزش صرف هر ساعت بر روی آن چقدر است؟
شما می‌توانید انتخاب کنید که چگونه می‌خواهید قیمت‌های خود را اعلام کنید؛ شاید ترجیح می‌دهید خدمات خود را دسته‌بندی کنید. یا شاید هم می‌خواهید خود مشتری، ارزش هر مورد قابل تحویل را از طریق فاکتور قیمت گذاری درک کند. نحوه به اشتراک گذاری قیمت‌ها با مشتری به خود شما بستگی دارد! برای اینکه مشتری، ارزش کار شما را در طول پروژه درک کند، حتما باید برای نحوه قیمت گذاری وقت بگذارید.
هنگامی که قیمت پروژه را تعیین کردید، باید در مورد “چه می‌شود اگر…” هم فکر کنید؛ مثلا، چه می‌شود اگر، مشتری بعداً درخواست تعداد بیشتری از موارد قابل تحویل را بدهد؟ چه می‌شود اگر، مشتری بیش از آنچه که توافق کرده‌اید، درخواست تجدید نظر کند؟ چه می‌شود اگر، مشتری از شما بخواهد در جلسات حضور داشته باشید یا بیشتر از حد انتظار وقت بگذارید؟ همه این چیزهای اضافه چقدر هزینه به دنبال خواهد داشت؟
با درنظر گرفتن سوالات “چه می‌شود اگر…” به‌عنوان خدمات اضافه در ساختار پرداخت خود، می‌توانید به آرامی با مشتری خود مخالفت کنید و در صورت تمایل مشتری، خدمات اضافه را هم به فاکتور خود بیافزایید.
۶. فسخ و ابطال
گاهی اوقات، یک سری چیزها خوب پیش نمی‌رود؛ مثلا بودجه‌ها کاهش می‌یابد، مشتری ناراضی است یا جدول زمانی بیش از حد طولانی می‌شود. در این صورت، در یک وضعیت اضطراری قرار می‌گیرید و باید برای رویارویی با آن آماده باشید.
حالا می‌خواهیم سؤالات سختی را از شما بپرسیم: چه اتفاقی می‌افتد که شما یا مشتریتان، بی خیال مذاکره می‌شوید و دیگر به همکاری با یکدیگر ادامه نمی‌دهید؟ اگر قرارداد زودتر تمام شود، چه مقدار باید غرامت دریافت کنید؟
موقعیت شماره ۳: فرض کنید که با مشتری سخت پسندی کار می‌کنید و پروژه هم از مسیر اصلی خارج می‌شود. احساسات مشتری در حال فوران کردن است و تصمیم می گیرد قرارداد را فسخ کند.
با مشتری صحبت می‌کنید تا ببینید که آیا می‌توانید در قبال کارهایی که انجام داده اید، دستمزدی را دریافت کنید، اما مشتری به شما می‌گوید که از وضعیت پروژه رضایت ندارد و بر سر قول هایتان نمانده‌اید. شما هم به قرارداد اصلی خود نگاه می‌کنید، اما نمی‌توانید چیزی را پیدا کنید که به وضوح بیان کند اگر پروژه زودتر به پایان برسد، مشتری چقدر به شما بدهکار است. حالا همه چیز به ضرر شما تمام می‌شود.
هنگام تعیین نحوه قیمت‌گذاری و پرداخت هزینه، حتما باید یک پاراگراف را در قرارداد لحاظ کنید که در آن، هم شما و هم مشتریتان بتوانید در صورت وقوع بدترین شرایط هم گزینه‌ای برای لغو پروژه در اختیار داشته باشید. در طی مذاکرات خود حتما در مورد زمان لغو یک پروژه با بازپرداخت کامل بحث کنید. در قسمت جدول زمانی پروژه هم باید درصدی که مشتری باید بر اساس میزان تکمیل پروژه پرداخت کند را هم مشخص کنید.
بعضی از طراحان برای اطمینان از اینکه وقت آنها تلف نمی‌شود، هزینه‌ای غیرقابل استرداد را از قبل دریافت می‌کنند. سایر طراحان هم زمان‌های پرداخت را تعیین می‌کنند که در آن، درصدی از قیمت کل به آنها پرداخت می‌شود. باز هم، نحوه تنظیم برنامه پرداخت به خود شما بستگی دارد، اما حتما باید به صورت مکتوب در قرارداد خود ذکر کنید.
۷. محرمانگی
در نهایت، شما باید بفهمید که آیا مشتری نیاز دارد که شما یک NDA یا “قرارداد عدم افشای اطلاعات” را امضا کنید یا پروژه را برای مدتی، محرمانه نگه دارید.
در مذاکره خود، باید جدول زمانی محرمانگی را هم لحاظ کنید و مشخص کنید که چه زمانی می‌توانید کارتان را در معرض نمایش عموم قرار دهید. شاید، مشتری منتظر نمایش و عرضه عمومی باشد و فقط قصد دارد کار شما را به مدت ۶ ماه محرمانه نگه دارد. شاید هم اطلاعات حساسی در پروژه وجود داشته باشد که هرگز نمی‌توان آن را در معرض نمایش عموم قرار داد.
در واقع، نحوه فروش خدماتتان، نمونه کار شما محسوب می‌شود. اگر زمان زیادی را صرف پروژه‌ای کرده‌اید، اما نمی‌توانید آن را به صورت عمومی در نمونه کار خود به اشتراک بگذارید، باید در نظر بگیرید که این محرمانگی چقدر ارزش دارد و آن را در ساختار قیمت‌گذاری خود لحاظ کنید.
باید توجه داشته باشید در صورت عدم توافق با مشتری حق انتشار عمومی آثار گرافیکی مخصوصا مواردی مثل لوگو ندارید چون بعد از پرداخت وجه توسط مشتری، کلیه حقوق فایل‌های گرافیکی برای مشتری می‌باشد و در صورت انتشار بدون اجاره او این حق برای مشتری هست که از شما شکایت و درخواست خسارت کند. این مورد متاسفانه توسط گرافیست‌های ایرانی خیلی وقت‌ها لحاظ نمی‌شود.
سعی کنید حرفه‌ای کار کنید و به حقوق مشتری خود احترام بگذارید.
نتیجه
انجام بی درنگ یک پروژه خلاقانه و جدید می‌تواند برای هر طراحی بسیار وسوسه انگیز باشد. وقتی در مورد شرایط خود با مشتری مذاکره کنید و برای آن وقت بگذارید، قطعا کل مراحل پروژه را هم با اطمینان خاطر سپری می‌کنید.
شما به عنوان یک طراح حرفه‌ای، باید قدر وقت و زمان خود را بدانید. باید بدانید که چه زمانی عقب نشینی کنید. امیدواریم نکات این مقاله به شما کمک کند که برای کار خود ارزش قائل شوید و با اطمینان بیشتری با مشتری‌های بدقلق و سخت پسند مذاکره کنید.
دیزیار
دیزیار
دیزیار
دیزیار
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.